اقتصاد محیط زیست
یونس نادمی؛ معصومه دالوندی
چکیده
مقدمه: طی سال‌های اخیر مشکلات محیط زیستی مورد توجه بسیاری از سیاستگذاران قرار گرفته است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ریسک محیط زیستی نقشی حیاتی برای رشد و توسعه اقتصادی ایفا می‌کنند. از این روی بررسی ارتباط سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ریسک محیط زیستی ضروری است. در این راستا، مطالعه حاضر نقش توسعه ...
بیشتر
مقدمه: طی سال‌های اخیر مشکلات محیط زیستی مورد توجه بسیاری از سیاستگذاران قرار گرفته است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ریسک محیط زیستی نقشی حیاتی برای رشد و توسعه اقتصادی ایفا می‌کنند. از این روی بررسی ارتباط سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ریسک محیط زیستی ضروری است. در این راستا، مطالعه حاضر نقش توسعه مالی را در رابطه بین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و ریسک محیط زیستی مورد بررسی قرار داده است.مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر ابتدا با استفاده از آزمون دیکی‌فولر تعمیم‌یافته، مانایی متغیرها بررسی شده است و سپس با بکارگیری روش هم‌انباشتگی کائو، رابطه بلندمدت بین متغیرهای مدل مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت اثر توسعه مالی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، تولید ناخالص داخلی سرانه و شهرنشینی بر ریسک محیط زیستی برای 35 کشور طی دوره 2021-1990 با بکارگیری گشتاورهای تعمیم‌یافته پانلی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: با توجه به این که بنابر آزمون ریشه واحد دیکی‌فولر تعمیم‌یافته برخی متغیرها در سطح و برخی در تفاضل مرتبه اول مانا شده‌اند، برای پرهیز از رگرسیون کاذب در تخمین‌ها، هم‌انباشتگی بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون هم‌انباشتگی کائو رابطه بلندمدت بین متغیرها را تأیید کرد. همچنین، نتایج مدل‌های پژوهش نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر ریسک محیط زیستی اثری منفی و معنادار دارد. بیشتر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از کشورهای توسعه‌یافته با مقررات محیط زیستی سخت‌گیرانه می‌آید، از این رو، آن‌ها می‌توانند فناوری‌های محیط زیستی برتر را به کشور میزبان منتقل کنند. در نهایت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی راه را برای ارتقای پایداری محیط زیستی در کشور میزبان هموار می‌کند. همچنین نتایج نشان داده است که توسعه بخش مالی، ریسک محیط زیستی را در مدل (2) کاهش می‌دهد زیرا توسعه مالی به‌دلیل تجهیز منابع مالی و امکان دسترسی به تکنولوژی‌های کاراتر، به ارائه اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت محیط زیست به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند. در مدل اول نیز یک رابطه غیرخطی U شکل بین توسعه مالی و ریسک محیط زیستی وجود دارد. عبارت تعامل FD × FDI نیز اثر معناداری بر ریسک محیط زیستی ندارد. نتایج همچنین نشان می‌دهد که رشد اقتصادی و شهرنشینی، ریسک محیط زیستی را کاهش می‌دهند.بحث: این مطالعه بیان می‌کند که توسعه بخش مالی در کشورهای در حال توسعه می‌تواند افزایش کیفیت محیط زیست را به همراه داشته باشد. با این حال، نتایج ممکن است در یک بخش مالی توسعه‌یافته متفاوت باشد. بیشتر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از کشورهای توسعه‌یافته با مقررات محیط زیستی سخت‌گیرانه می‌آید، از این رو، آن‌ها می‌توانند فناوری‌های محیط زیستی برتر را به کشور میزبان منتقل کنند. در نهایت، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی راه را برای ارتقای پایداری محیط زیستی در کشور میزبان هموار می‌کند. از طرفی با افزایش درآمد واقعی، افراد توانایی بیشتری برای اختصاص منابع برای حفاظت از محیط زیست و کاهش ریسک محیط زیستی دارند. همچنین، رشد اقتصادی ناشی از فناوری بهبود یافته می‌تواند بازدهی بالاتر با ریسک محیط زیستی کمتر را فراهم کند. شهرنشینی نیز به‌دلیل استانداردهای بالاتر زندگی، افزایش سلامت عمومی، اثرات خارجی مثبت و صرفه به مقیاس، بهره‌وری بالاتری را به همراه دارد از این روی برای محیط زیست مفید است.